مدیركل دفتر سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت:
قاعده هرم جمعیتی کشور درحال کوچک شدن است
مدیرکل دفتر سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت با اعلان اینکه برمبنای آخرین سرشماری کشوری سال 1395، قاعده هرم جمعیتی کشور درحال کوچک شدن است، اظهار داشت: جمعیت باید مدیریت شود و ما در هشت سال فرصتی که داریم باید مشکل جمعیت را جبران نماییم.
به گزارش روان ما به نقل از ایسنا، دکتر حامد برکاتی در نشست توجیهی اجرای قانون پشتیبانی از خانواده و جوانی جمعیت در زمینه وزارت بهداشت، اظهار داشت: برای موضوع جمعیت همه باید تمام قد فعالیت کنند درغیر اینصورت جمعیت پیش رو قابل مدیریت نخواهد بود. الان هم دیر شده است و زمان خیلی خوبی نیست.
او با اشاره به این که برمبنای آخرین سرشماری کشوری سال ۱۳۹۵ قاعده هرم جمعیتی کشور درحال کوچک شدن است، اشاره کرد: متولدین دهه ۶۰، شکم اول و متولدین دهه ۹۰، شکم دوم هرم جمعیتی است و بر قاعده هرم سنگینی می کند. بنابر پیش بینی سازمان جهانی بهداشت برای آینده جمعیتی ایران ۴ سناریو عنوان شده است. ما در سال ۱۴۲۵ یا ۱۴۳۰ حدود ۹۸ میلیون نفر جمعیت خواهیم داشت و در سال ۱۴۸۰ جمعیت ما کاهشی تر شده و ۹۴ میلیون می شود. اگر سال ۱۴۲۵ را با امروزمان مقایسه نماییم در آن زمان ۳۰ درصد جمعیت سالمند خواهد بود و حدود ۵۰ میلیون نیروی کار بین ۱۵ تا ۶۵ سال خواهیم داشت؛ درحالی که حالا با ۸۵ میلیون جمعیت فقط ۱۰ درصد جمعیت کشور سالمند است.
وی اضافه کرد: روند افت TFR را در کشور مشاهده می کنیم؛ در صورتیکه دهه ۶۰ رشد جمعیت ۳.۵ درصد بود و الان در سال ۱۴۰۰ کمتر از ۰.۷ درصد است. TFR باید بالای ۲.۱ باشد و هدف گذاری قانون ۲.۱ تا ۲.۵ است. از سال ۵۵ که میانگین جمعیت کشور ۲۲ سال بود و این جمعیت جوان انقلاب کرد و در ۴۵ سال قبل ۱۰ سال جمعیت کشور پیرتر شده است. جمعیت دهه شصتی ها در نیمه دوم دهه ۹۰ به زاد و ولد رسیدند و اوج افزایش جمعیت در دهه ۹۰ مربوط به فرزندآوری جوانان دهه ۶۰ بود. ما فرصت محدودی داریم چون هر ۷ تا ۸ سال میزان جمعیت مولد کمتر می شود و این روند تا ۱۵ سال آینده ادامه خواهد داشت. افراد دهه ۶۰ در ۷ تا ۸ سال آینده از چرخه باروری خارج خواهند شد. تحقیقات و تجربیات نشان میدهد که فرزندآوری در بالای ۴۰ سالگی در عمل خاتمه پیدا می کند.
او اظهار نمود: تا سال ۹۵ TFR برمبنای سرشماری ها به دست می آمد و از سال ۹۶ تا ۹۹ نرخ باروری دیگر برمبنای سرشماری آمار کشور نیست و از پروسه ثبتی استفاده شد و داده ها از ثبت احوال گرفته می شود. بر طبق این آمار نرخ باروری در سال ۱۳۹۶ حدود ۲.۰۹ و در سال ۹۷ حدود ۲ و در سال ۹۸ حدود ۱.۷ است. در تمام این سال ها در استانها حدود ۲۰ درصد افت TFR داشتیم.
برکاتی افزود: به دلایلی تمایل به فرزندآوری در سنین بالاتر رخ داده است و چون توازن بین اشتغال و فرزند آوری یا تحصیل و فرزندآوری برای خانم ها برقرار نشده است، این فاصله بیشتر شده است و فاصله ازدواج و فرزند اول هم بیشتر شده است. ۱۷ درصد حاملگی ها در سنین بالای ۳۵ سال است و تاخیر در فرزندآوری یکی از چالش هایی است که باید مدیریت شود. اوج فرزندآوری در سنین ۲۵ تا ۲۹ سال است و این اوج برای گروههای مختلف متفاوت می باشد و رهبر انقلاب به فرزندآوری در نخبگان تاکید داشتند. برمبنای منحنی و آمار، خانم فوق لیسانس و لیسانس اوج باروری اش ۳۰ سالگی است و خانم های با سواد کمتر در سنین پایین تر حامله می شوند. خانم های تحصیل کرده باید حمایت شوند تا در سنین پایین تر حامله شوند.
برکاتی اظهار نمود: از ۹۰۰ هزار ازدواج در سال ۸۹ به ۵۰۰ هزار ازدواج در سال ۹۷ رسیده ایم و این درحالی است که متولدین دهه ۶۰ از سن ازدواج خارج شدند و آمار تجرد قطعی در کشور درحال افزایش است.
وی اضافه کرد: سن فرزندآوری و میانه سن ازدواج در کشور بالا رفته است و متوسط سن ازدواج در آقایان ۲۸.۵ سال و در خانم ها ۲۴ سال است و فرزند اول ۴.۵ سال بعد و فرزند دوم ۵.۵ سال بعد است؛ یعنی خانم در ۳۶ سالگی می تواند دو فرزند داشته باشد. ما بیش از یک سال و نیم است که فاصله بین حاملگی را در شبکه اصلاح کردیم و ۱۸ تا ۲۴ ماه پس از تولد فرزند اول می توان مبادرت به تولد فرزند دیگر کرد و مشاوره ها برای فرزندآوری افراد از ۱۲ تا ۱۸ ماه بعد اتفاق می افتد.
برکاتی اظهار داشت: اگر خانم بالای ۳۵ سال باشد سفارش می شود حاملگی دوم به فاصله ۱۲ ماه اتفاق افتد؛ چون تاخیر بیشتر، ممکنست با عوارض حاملگی همراه باشد.
برکاتی در ادامه بیان کرد: از ۹۹ هزار طلاق در سال ۸۶ به ۱۷۵ هزار طلاق در سال ۱۳۹۷ رسیدیم و در دو سال، مقدار مختصری آمار کاسته شده است. بطور معمول ۵۰ درصد طلاق ها در پنج سال اول اتفاق می افتد و ارجاع به مراکز مشاوره باید افزایش پیدا کند و غربالگری زوجین دارای مشکل انجام شود؛ چونکه وقتی زوجی به دادگاه مراجعه می کند در عمل پروسه طلاق شروع شده است و ما باید پیش از این مرحله و در مراحل ابتدایی اختلاف آنها ورود نماییم.
وی اضافه کرد: تعداد خانوارهای کشور ۳.۵ برابر شده است؛ اما بُعد خانوار کم شده است و حالا نرخ باروری ۱.۷ است و اگر اقدامی نشود متولدین ۸۰ به بعد به یک یا ۲ فرزند اکتفا خواهند کرد و متولدین پس از دهه ۵۰ حدود ۸۰ درصدشان حداکثر ۲ فرزند دارند. خانواده های یک فرزندی تا سال ۹۵ بالا رفته است و خانواده های ۵ فرزندی از ۲۹ درصد به ۱۸ درصد رسیده است.
او اشاره کرد: قانون باید اجرا شود؛ اما قانون بهانه است و هدف نیست. جمعیت باید مدیریت شود و ما در هشت سال فرصتی که داریم باید مشکل جمعیت را جبران نماییم. تعداد خانم هایی که در سالهای پایانی عمر همسر ندارند ۳ تا ۴ برابر خواهد شد و با پدیده زنانه شدن سالمندی مواجه خواهیم شد؛ آن هم خانم هایی که سلامت و تمکن مالی کافی ندارند.
برکاتی افزود: پنجره جمعیت بیشتر امر و اصطلاح اقتصادیست و در سال ۸۲ این پنجره باز شده است و در کشورهایی که باز شده است حدود ۴۵ تا ۵۰ سال باز می ماند؛ البته در همه کشورها پنجره جمعیت باز نمی گردد و در کشورهایی که انفجار جمعیتی در دهه ای رخ می دهد، پنجره جمعیت باز می شود. باز شدن پنجره جمعیت سودهایی برای کشورها خواهد داشت. باید دانست که کشوری مانند ژاپن با بسته شدن جمعیت گرفتار چالش نشد اما ما مانند ژاپن نخواهیم بود و اقتصاد کشور گرفتار چالش خواهد شد؛ چون از سود جمعیتی استفاده نکردیم؛ بطوریکه در بهترین حالت در سال ۹۰ حدود ۷۱ درصد جمعیت کشور مولد بودند ولی به دلایلی نتوانستیم از این جمعیت جوان و پویا استفاده نمائیم.
وی اضافه کرد: در سال ۶۵ هرم جمعیت کشور قاعده پهنی داشت. باید دانست همانطور که مدیریت چاقی در اختیار وزارت بهداشت نیست، چون جمعیت لذت طلب شدند، مدیریت جمعیت هم در اختیار وزارت بهداشت نیست و هر قاعده ای باید پیوست جمعیت داشته باشد. با افزایش جمعیت، چند شیفته شدن مدارس و سپس تاسیس مدارس غیردولتی رخ داد. حالا با پدیده مدارس غیر دولتی مواجه هستیم و جوان امروز از ترس هزینه مدارس غیر دولتی علاقه ای به فرزندآوری بیشتر ندارد.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت افزود: رشد جمعیت سالمند ۳.۶۹ درصد است و مراکز نگهداری سالمندان دارد بیشتر می شود. سالانه رشد جمعیت جوان سه درصد کم شده است و در سال ۱۴۳۰ جمعیت سالمند به ۲۶ میلیون نفر خواهد رسید که ۲۶ درصد جمعیت کشور را می سازند و اگر با همین اقتضا پیش رویم، پیری جمعیت را نمی توان مدیریت کرد و یادمان باشد هر وقت ایران ضعیف شده است مورد هجمه قرار گرفته است. بدین سان ممکنست از سال ۱۴۱۰ و ۱۴۱۵ به بعد سالمند کارتن خواب داشته باشیم.
وی اضافه کرد: سازمان بهداشت جهانی می گوید آمریکای شمالی، اروپای غربی، آسیای جنوب شرقی و نیوزیلند و جمهوری اسلامی ایران جزو کشورهایی خواهند بود که در سال ۱۴۳۰ بیش از ۳۰ درصد سالمند خواهند داشت. دنیا حالا با جنگ آب هم درحال مواجهه است و همه اینها تهدید شمرده می شود. امیدواریم خطر را بیش از آنچه بنظر می رسد حس نماییم و در قانون جمعیت حمایت های خوبی دیده شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب